Μυτιλήνη: Ο παραδοσιακός τραχανάς του νησιού έχει σχήμα βαρκούλας και ονομάζεται χάχλα

Ήταν αρχές Σεπτεμβρίου όταν  βρέθηκα στο όμορφο Λισβόρι ένα χωριό κοντά στην Αγιάσο που φημίζεται για τα πιο αρωματικά λάδια , τον πιο αρωματικό γλυκάνισο  και το εξαιρετικό παραδοσιακό τουλουμοτύρι. Ο αέρας στο νησί μύριζε  φρεσκοφτιαγμένο τραχανά που τον είχαν απλώσει στον ήλιο για να στεγνώσει .Εδώ λοιπόν στο Μυτιλήνη ο τραχανάς έχει την ονομασία  χάχλες (χάχλις  στη ντοπιολαλιά του νησιού ) φτιάχνεται από σιτάρι και συνήθως πρόβειο γάλα  ενώ στη συνέχεια αποξηραίνεται σε σχήμα βαρκούλας . Οι χάχλες τρώγονται βρασμένες σαν σούπα-τραχανάς , αλλά και σκέτες (έχουν πλούσια γεύση) με το παραδοσιακό τυρί της περιοχής το τουλουμοτύρι που φτιάχνει εδώ στο Λισβόρι ο κτηνοτρόφος Παναγιώτης Χαδεμένος . 

Η Μαρία Λημναίου στο www.lesvoskitchen.gr αναφέρεται  με γλαφυρό τρόπο στη παρασκευή του τραχανά τα παλαιότερα χρόνια που αποτελούσε μάλιστα μέγα κοινωνικό γεγονός στα χωριά του νησιού : {…. Ο τραχανάς σαν κοινωνικό γεγονός!!! Παλαιότερα, συμμετείχε ολόκληρη η γειτονιά όταν άρχιζε το ζύµωµα . Άναβαν φωτιά και έβραζαν το γάλα σε µεγάλα καζάνια µέχρι να γίνει πηχτό. Έπειτα έριχναν χοντραλεσµένο σιτάρι και αλάτι. Το δούλεµα αυτού του µείγµατος γινόταν µε τον κόπανο και το αναλάµβαναν οι άνδρες, επειδή απαιτούσε δύναµη. Όταν ο κόπανος στεκόταν όρθιος µέσα στο καζάνι, τότε ο τραχανάς είχε πήξει και ήταν έτοιµος. Τον έπλαθαν µε τα χέρια σε χάχλες (σε σχήµα δηλαδή στρογγυλό µε ανασηκωμένες τις άκρες του). Αφού στέγνωνε, τον φύλαγαν σε βαμβακερές σακούλες που τις έδεναν µε κορδόνι και τις αποθήκευαν στα κελάρια τους. Εκεί έκαναν παρέα στα λαδοτύρια που αναπαύονταν μέσα σε μεγάλα κιούπια γεμάτα λάδι . Το χειμώνα στο νησί η σούπα με τα σιτηρά δεν έλειπε από το σπίτι. Την έτρωγαν για πρωινό. Εκτός από τον τραχανά στον οποίο πρόσθεταν τσιγαρισμένο κιμά, καβουρμά ή παστουρμά έφτιαχναν το «πουστρούκι».Τραχανάς ξυνοχοντρός (χάχλες δηλ. βαρκούλες }